Agnieszka Holland (1948)

Znaczenie dla polskiej kinematografii

         Twórczość Agnieszki Holland kojarzona jest najbardziej z polską szkołą kina moralnego niepokoju. Między innymi kluczowym dla jej twórczości obrazem, właśnie z okresu kina moralnego niepokoju, jest „Bez znieczulenia” (1978). W swoich filmach reżyserka pokazuje całą gamę tematów. Przedstawia realizm, ludzkie problemy, sytuacje życiowe i wybory często dramatyczne. Obraz jej filmów to niejednokrotnie obraz  kontrowersyjnych związków międzyludzkich, podejścia do spraw politycznych, religijnych, etycznych.

         Po kinie moralnego niepokoju w twórczości reżyserki wyróżnić można obrazy wieloaspektowe, niejednoznaczne, w których pojawiają się wątki metafizyczne, duchowe i metaforyczne. Tego rodzaju filmy to na przykład „Trzeci cud” (1990) czy „Julia wraca do domu” (2001).

         Tematyka oraz sposób przekazania widzowi ludzkich przeżyć, odczuć, historii i częstokroć analizy różnych wypadków życiowych to cechy charakteryzujące twórczość tej reżyserki. Swoją pozycję w polskiej kinematografii zawdzięcza ona nie tylko wielkiemu talentowi i inwencji reżyserskiej, jaką się charakteryzuje, ale także ciężkiej pracy. Napisała scenariusze do większości własnych filmów, a także stworzyła scenariusze do filmów Andrzeja Wajdy („Bez znieczulenia” 1978, „Danton” 1982, „Miłość w Niemczech” 1983 i „Korczak” 1990).

         Twórczość Agnieszki Holland, choć znana w Polsce, dobrze znana jest też w Europie i Stanach Zjednoczonych, gdzie reżyserka wymieniana zawsze jest w czołówce znanych polskich reżyserów obok Romana Polańskiego i Krzysztofa Kieślowskiego. Spowodowane to może być jej emigracją w 1981 roku na Zachód, co zapewne miało duży wpływ na jej twórczość.

Biografia 

         Agnieszka Holland urodziła się 28 listopada 1948 w Warszawie. Jest polską reżyserką filmową i teatralną, a także scenarzystką filmową. Jest córką Henryka Hollanda oraz Ireny Rybczyńskiej, siostrą Magdaleny Łazarkiewicz, byłą żoną reżysera Laco Adamika i matką znanej reżyserki Katarzyny Adamik.

        W 1971 roku ukończyła praską szkołę filmową FAMU (Filmová a televizní fakulta Akademie múzických umění) na wydziale reżyserii. Swoją karierę zaczynała pod okiem znamienitych sław polskiego kina Krzystofa Zanussiego i Andrzeja Wajdy. Zagrała w filmach kilka drugoplanowych ról, między innymi w „Przesłuchaniu” Ryszarda Bugajskiego. W połowie lat 70. zaczęła własną twórczość filmową. W Polsce zrealizowała filmy „Gorączka” i „Kobieta samotna”,  po czym w 1981 roku  wyemigrowała z Polski na Zachód (Niemcy, Francja, a od lat 90. Stany Zjednoczone). Obecnie mieszka w Bretanii we Francji.

         Agnieszka Holland jest członkiem Europejskiej Akademii Filmowej. Została wielokrotnie wyróżniona, między innymi w 2008 roku została ambasadorką Europejskiego Dialogu Międzykulturowego, w tym samym roku otrzymała także Superwiktora. W 2002 roku została odznaczona Nagrodą Specjalną „Orzeł” za realizację drogi twórczej w Polsce i za granicą; w 2001 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej; w 1999 roku za całokształt twórczości na Festiwalu Filmowym w Las Vegas. Była dwukrotnie nominowana do Oskara: w 1991 roku w kategorii najlepszy scenariusz adaptowany za film „Europa, Europa” i w 1985 roku w kategorii najlepszy film obcojęzyczny za „Gorzkie żniwa”.

        Opracowała Joanna Golak.

_____________________________________________________________________

Wybrana filmografia

1970 Grzech Boga (25', film krótkometrażowy zrealizowany w trakcie studiów)

1975 Wieczór u Abdona (48', film TV na podstawie opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza)

1975 Dziewczyna i "Akwarius" (80')

1977 Niedzielne dzieci (80')

1976 Zdjęcia próbne (90')

1977 Coś za coś (62', film TV)

1978 Aktorzy prowincjonalni (108', nagroda w Cannes)

1980 Gorączka (122', na podstawie powieści Andrzeja Struga Dzieje jednego pocisku, nagrodzony Złotymi Lwami Gdańskimi w 1981 i Srebrnym Niedźwiedziem na MFF Berlin w 1981)

1981 Kobieta samotna (93')

1982 Pocztówki z Paryża (Les cartes postales de Paris, francuski film TV)

1985 Kultura (film dokumentalny o paryskiej Kulturze)

1985 Gorzkie żniwa (Bittere Ernte, 101', wyprodukowany w Niemczech, nominacja do Oscara)

1988 Zabić księdza (To Kill a Priest, koprodukcja francusko-amerykańska, oparty na historii zamordowania Jerzego Popiełuszki)

1990 Europa, Europa (113', koprodukcja francusko-niemiecka, nominacja do Oscara)

1991 Olivier, Olivier (110', wyprodukowany we Francji)

1993 Tajemniczy ogród (The Secret Garden, 102')

1994 Red Wind (amerykański film TV na podstawie prozy Raymonda Chandlera)

1995 Całkowite zaćmienie (Total Eclipse, 111')

1997 Plac Waszyngtona (Washington Square, 110')

1999 Trzeci cud (The third miracle, 119')

2001 Strzał w serce (Shot in the heart, 98')

2001 Julia wraca do domu (Julia walking home)

2001 Golden Dreams (film dokumentalny o Kalifornii zrealizowany na zamówienie Disneylandu)

2006 Kopia mistrza (Copying Beethoven)

2006 Historia Gwen Araujo (A Girl Like Me: The Gwen Araujo Story)

2007 Ekipa