Kazimierz Kutz (1929)

Znaczenie dla polskiej kinematografii

      Autor ponad 20 filmów fabularnych i ponad 20 spektakli teatralnych. Warty zauważenia drugi film Kutza, „Nikt nie woła” (1960), to udana prowokacja artystyczna i próba wytyczenia nowej wykładni po zmierzchu polskiej szkoły filmowej. Najważniejszym osiągnięciem jest tzw. tryptyk śląski, czyli filmy: „Sól ziemi czarnej” (1969), „Perła w koronie” (1971) i „Paciorki z jednego różańca” (1979), określany jako „pisany przez swojego dla swoich”. Jako reżyser i scenarzysta przedstawia w nim realia Śląska, z sukcesem prezentując jego specyfikę i swoistą malowniczość. W celu zachowania realizmu zdjęcia wykonuje w rzeczywistych śląskich plenerach, m.in. w kopalni "Wieczorek" w Katowicach. W filmach grają aktorzy znający gwarę śląską oraz prawdziwi górnicy. W 1994 roku Kutz kręci film „Śmierć jak kromka chleba”, traktujący o pacyfikacji górników z kopalni „Wujek”, a także – również osadzony w śląskich realiach- film "Zawrócony”. Wspomniane filmy zostały docenione przez widzów i krytyków, zyskały też wiele nagród w Polsce i za granicą. Ostatnim sukcesem Kutza jest „Pułkownik Kwiatkowski”, słodko-gorzka komedia ze świetną rolą Marka Kondrata.

Biografia

      Kazimierz Kutz - urodzony 16.02.1929 w Szopienicach (obecnie dzielnica Katowic). Syn Franciszka Kuca, kolejarza, uczestnika powstania śląskiego. W 1944, po ukończeniu niemieckiej szkoły podstawowej, jako dziecko powstańca zostaje przymusowo wysłany do pracy w Niemczech (tzw. „Landjahr”). Po zakończeniu wojny wraca do Polski, kończy gimnazjum i dostaje się na Państwową Wyższą Szkołę Teatralną i Filmową w Łodzi, którą kończy w 1954 roku.

      Pracę reżysera rozpoczyna od filmu "Pokolenie" Andrzeja Wajdy, jako asystent reżysera. Samodzielny debiut to "Krzyż Walecznych" z 1958 roku. Po paru latach działalności reżyserskiej w zespole filmowym "Kadr" w Łodzi wraca na Śląsk, gdzie pisze scenariusz i reżyseruje swój śląski tryptyk ("Sól ziemi czarnej", „Perła w koronie”, „Paciorki jednego różańca).

      Od połowy lat 70 inwigilowany przez służby SB, oskarżony o współpracę z lokalnymi strukturami "Solidarności", w czasie stanu wojennego internowany na okres tygodnia (14-21 grudnia 1981). Wykładowca na Uniwersytecie Śląskim (1979-1982) oraz na PWST w Krakowie (od 1986); dyrektor krakowskiego oddziału TVP (1990-1991). W roku 1997 reżyseruje swój ostatni jak dotąd film ("Sława i chwała") i oddaje się działalności politycznej.

      Jako kandydat bezpartyjny w wyborach w 1997 roku zostaje senatorem, od roku 2001 do 2005 pełni funkcję wicemarszałka senatu. Od 2007 poseł na Sejm RP. Aktywny działacz na rzecz rozwoju kultury na Śląsku. Trzykrotnie żonaty, obecnie z Iwoną Świętochowską-Kutz. Ma czwórkę dzieci.