Osobnosti polského filmu

 

 

Roman Polański (1933)

 

 

Znaczenie dla polskiej kinematografii

 

      Roman Polański należy do ścisłej czołówki reżyserów jak polskich, tak i zagranicznych. Już jego etiudy szkolne  i filmy krótkometrażowe przyniosły mu uznanie. Debiutował swoją pracą dyplomową „Dwaj ludzie z szafą“. Roman Polański jest znany nie tylko jako reżyser, ale również jako wspaniały aktor. Grał wiele razy w swych własnych filmach i w filmach innych reżyserów. Bywa też producentem. Jego nazwisko związane jest także z teatrem. Wyreżyserował spektakle operowe „Lulu“, „Rigoletto“ oraz „Opowieści Hoffmana“. Swe zdolności również pokazywał za granicą. W Paryżu wyreżyserował inscenizację „Maria Callas - Lekcja śpiewu", w Wiedniu komedię muzyczną „Tanz der Vampire", opartą na swoim filmie „Nieustraszeni zabójcy wampirów“. W roku 1981 wyreżyserował i wystąpił w roli tytułowej w inscenizacji "Amadeusza" w warszawskim Teatrze na Woli z Tadeuszem Łomnickim jako Salierim. W roku 1988 zagrał główną rolę w scenicznej adaptacji "Przemiany" Kafki w reżyserii Stevena Berkoffa.


      Roman Polański za swe dzieła był wielokrotnie nagradzany. W roku 1993 otrzymał nagrodę „Złotego Lwa“ na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji, w
1999 nagrodę "Felix" (Europejska Nagroda Filmowa); Złote Berło - Nagroda Fundacji Kultury Polskiej; World Achievement Award. W roku 2003 nagroda "Orzeł" -  Polska Nagroda Filmowa - za osiągnięcia w ciągu życia. Do jego najważniejszych filmów są zaliczane „Chinatown“ oraz „Dziecko Rosemary“.

 

      Jednak punktem szczytowym w karierze Polańskiego, przynoszącym mu największą sławę, był wyprodukowany w kooperacji francusko-niemiecko-brytyjsko-polskiej dramat wojenny, oparty na autobiograficznej książce Władysława Szpilmana, „Pianista“. Był nominowany do 7 Oskarów, z tego uzyskał 3 – za reżyserię, scenariusz i aktora pierwszoplanowego. Nie były to jednak jedyne nagrody dla tego filmu (między innymi otrzymał w Cannes Złotą Palmę). Polański, jako reżyser,  został uhonorowany swą Gwiazdą w Łódzkiej Alei Gwiazd.

 

Biografia

 

      Roman Polański urodził się pod imieniem Raymond Roman Liebling 18 sierpnia 1933 roku w Paryżu w polskiej rodzinie żydowksiej. W roku 1937 przeprowadził się wraz z rodzicami do Krakowa. Podczas wojny był wieziony w getcie, później ukrywał się u chłopskiej rodziny we wsi Wysoka koło Wadowic. Już w wieku 14 lat odgrywał różne role w teatrze. Podał zgłoszenie do szkoły aktorskiej, jednak mu się nie udało dostać, ale w zamian za to przyjęli go do Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi, jednak nie uzyskał dyplomu. W tym czasie występował jako aktor w filmie Wajdy - Pokolenie.  W 1959 ożenił się z aktorkoą Barbarą Kwiatkowską, z którą się po 3 latach rozstał.

 

      W 1962 roku nakręcił swój pierwszy pełnometrażowy film „Nóż w wodzie“, który został nominowany do Oscara. Wyjechał do Francji, gdzie współpracował z Gerardem Brachem. Później przeniósł się do Stanów. W 1968 w Hollywood nakręcił thriller „Dziecko Rosemary“.W tym roku się również ożenił z Sharon Tate, która o rok później została zamordowana przez sektę Charlesa Mansona. Z powodu tego wypadku nie dokończył projektów „Day of the dolphin“ i „Papillon“. W 1971 roku powrócił do filmu i wyreżyserował „Tragedię Macbetha“, która odniosła ogromny sukces w Anglii, i  film „Chinatown“, za który otrzymał Oscara.

 

Źródła

www.culture.pl

www.film.gildia.pl

www.filmweb.pl

www.wikipedia.pl

 

      Opracował Andrzej Bartnicki.

_____________________________________________________________________

 

Filmografia

 

Aktor

Godziny szczytu 3 (2007)  -  Revi (detektyw)
Zemsta (2002)  -  Papkin
Czysta formalność (1994)  -  inspektor
Śmiertelne zmęczenie (1994)  -  gra siebie
Back in the U.S.S.R. (1992)  -  Kuriłow
Lokator (1976)  -  Trelkovsky
The Magic Christian (1969)  -  mężczyzna słuchający śpiewaczki
Dance of the vampires (1967)  -  Alfred
Nieustraszeni pogromcy wampirów (1967)  -  Alfred
Wstręt (1965)
Ssaki (1962)  -  mężczyzna
Knife in the Water (1961)  -  Głos Chłopaka
Gruby i chudy (1961)  -  chudy
Niewinni czarodzieje (1960)  -  Dudzio
Do widzenia, do jutra (1960)  -  Romek
Ostrożnie, Yeti! (1960)  -  Rajmund
Zezowate szczęście (1960)  -  korepetytor Joli
Lotna (1959)  -  muzyk
Gdy spadają anioły (1959)  -  staruszka
Lampa (1959)
Dwaj ludzie z szafą (1958)
Eroica (1957)  -  kolędnik
Kanał (1956)
Koniec nocy (1956)  -  Mały
Wraki (1956)  -  Romek
Uśmiech zębiczny (1956)
Morderstwo (1956)
Zaczarowany rower (1955)  -  Adaś
Pokolenie (1954)  -  Mundek
Trzy opowieści (1953)  -  Genek, "Mały"

 

Reżyser

Pompeja (2009)
Oliver Twist (2005)
Pianista (2002)
Dziewiąte wrota (1999)
Śmierć i dziewczyna (1994)
Gorzkie Gody (1992)
Frantic (1988)
Piraci (1986)
Tess (1979)
Locataire, Le (1976)
Chinatown (1974)
What? (1973)
Macbeth (1971)
Nieustraszeni pogromcy wampirów (1967)
Matnia (1966)
Wstręt (1965)
Beautiful Swindlers, The (1964)
Ssaki (1962)
Gruby i chudy (1961)
Knife in the Water (1961)
Gdy spadają anioły (1959)
Lampa (1959)
Dwaj ludzie z szafą (1958)
Rozbijemy zabawę (1958)
Morderstwo (1956)
Uśmiech zębiczny (1956)
Rower (1955)
Zaczarowany rower (1955)

 

Scenarzysta

Dziewiąte wrota (1999)
Gorzkie Gody (1992)
Frantic (1988)
Piraci (1986)
Locataire, Le (1976)
What? (1973)
Macbeth (1971)
Boat on the Grass, The (1971)
Day at the Beach, A (1970)
Girl Across the Way, The (1968)
Dziecko Rosemary (1968)
Nieustraszeni pogromcy wampirów (1967)
Matnia (1966)
Wstręt (1965)
Beautiful Swindlers, The (1964)
Ssaki (1962)
Gruby i chudy (1961)
Knife in the Water (1961)
Lampa (1959)
Gdy spadają anioły (1959)
Dwaj ludzie z szafą (1958)
Rozbijemy zabawę (1958)
Morderstwo (1956)
Uśmiech zębiczny (1956)
Rower (1955)
Zaczarowany rower (1955)

 

Producent

Pianista (2002)