Projekt

Osobnosti polského filmu

Feliks Falk (1941)

Znaczenie dla polskiej kinematografii

Słowa „film budzi moralny niepokój” po raz pierwszy zostały użyte przez recenzenta Barw ochronnych (reż. Krzysztof Zanussi) w celu scharakteryzowania intencji reżysera. Wkrótce potem do użytku wszedł nieco ogólnikowy i budzący sporo kontrowersji termin „kino moralnego niepokoju”, który swoim zasięgiem obejmował kilkanaście filmów zrealizowanych na przestrzeni lat 1977-1981.

Wysiłki o nowy, społecznie zaangażowany film objawiały się przede wszystkim w twórczości wspomnianego już nurtu. Tytuły tegoż prądu dotykały problemów społecznych i politycznych, charakteryzowały się realizmem, ukazywały „realny stan społeczeństwa, które było zaprzeczeniem zdrowego rozsądku”. Podejmując trudne tematy, filmy te były niechętnie tolerowane przez władze, a z przyjemnością oglądane przez widzów. Warto podkreślić, iż „kino moralnego niepokoju” było przez trzy lata jedynym źródłem informacji o wszystkich negatywnych procesach społecznych mających miejsce w Polsce.

Feliks Falk dzięki filmowi Wodzirej jest uważany za pierwszego reprezentanta tego prądu. Wraz z innymi debiutantami domagał się prawa do mówienia o tym, co wokół siebie widzi, co myśli i czuje. Wodzirej na długie lata stał się symbolem mentalności i sposobu bycia ludzi ówczesnej epoki. Film koncentruje się na obrazie „bohatera negatywnego”. Doskonała kreacja stworzona przez Jerzego Stuhra (jako Lutek Danielak) świetnie oddaje wstępny zamiar reżysera, który chciał ukazać człowieka zdegradowanego. Obserwujemy dwa rodzaje bohaterów- przegrani i zupełnie bezradni życiowo ludzie oraz pozorni zwycięzcy, ta druga grupa osiąga swój sukces, poświęcając innych, ich zachowania są dalekie od moralnych, dążąc do celu nie interesują ich konsekwencje decyzji, dozwolone są wszystkie chwyty: łapówkarstwo, donosicielstwo, kumoterstwo.

Postępujące problemy we wszystkich sferach, doprowadziły do kryzysu w Polsce na przełomie lat 80tych. Zła sytuacja polityczna i ekonomiczna wpłynęła również na położenie polskiej kinematografii. Problemy finansowe pogorszyły sytuację młodych twórców i w związku z tym niektórzy z nich zdecydowali się na twórczość zagraniczną. Współczesność nadal została w kręgu zainteresowania - powstaje Bohater roku, który jest następcą wybitnego Wodzireja, oprócz tego, w filmach obecne są powroty do innych lat kryzysowych - np. Był jazz.

Biografia

Feliks Falk urodził się 25. 02. 1941 w Stanisławowie. Swoją edukację na wyższym szczeblu rozpoczął w 1966 roku na Wydziałach Malarstwa i Grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, następnie kontynuował ją w PWSFTviT w Łodzi (gdzie obecnie naucza).

Falk razem z innymi debiutantami dekady 1970-1980 (Kieślowski, Bajon, Holland, Marczewski) zaczynał od filmu dokumentalnego. Jest autorem nagradzanych i docenianych etiud pt. Pytania oraz Siła przebicia. W 1973 zrealizował swój pierwszy film fabularny. Za obraz W środku lata został doceniony na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo. W 1977 roku wyreżyserował znakomitego Wodzireja, za którego otrzymał nagrodę LFF „Złote Grono” - Łagów, a także „Złotą Plakietkę” dla Jerzego Stuhra - Chicago. W 1986 na FPPF w Gdyni otrzymał nagrodę za reżyserię filmu Bohater roku. W 2005 roku wyreżyserował polski dramat pt. Komornik, który zyskał wiele nagród, w tym „Orła” za reżyserię.

Oprócz twórczości filmowej zajmował się również dramatopisarstwem. Debiutował jednoaktówką Winda, późniejsze Wnyki, Tama i Pięciokąt były wystawione w teatrze. Ponadto jest autorem spektakli dla teatru TVP Przyjęcie (1971), Lew (1977), Przysługa (1978). Jako reżyser teatralny debiutował w 1978 Tańcem śmierci w łódzkim teatrze im. Jaracza. Pracował również nad słuchowiskami radiowymi. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i był redaktorem graficznym czasopisma „Magazyn Polski”. Obecnie jest współwłaścicielem i szefem studia produkcyjnego „Fokus Film”.

Na podstawie stron internetowych:

http://www.filmweb.pl/o12800/Feliks+Falk

i http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_falk_feliks

opracowała Magdalena Ficek.

_____________________________________________________________________

Wybrana filmografia

reżyser filmów fabularnych:

1972 - Siła przebicia

1973 - Nocleg

1975 - Obrazki z życia

1976 - W środku lata

1977 - Wodzirej