Twórcy filmu czeskiego |
||
|
Jiří Menzel
Znaczenie dla czeskiej kinematografii
Jiří Menzel urodził się w Pradze w 1938 roku. Jest aktorem, reżyserem filmowy oraz teatralny oraz scenarzystą. Skończył FAMU i jest zaliczany do grona najważniejszych reprezentantów czeskiej szkoły filmowej. Jako reżyser zadebiutował krótkim filmem Śmierć pana Baltzara z 1964 roku, na który złożyły się adaptacje prozy Bohumila Hrabala. Kolejnym spotkaniem z prozą Hrabala jest oparta na powieści Pociągi pod specjalnym nadzorem. Film został uhonorowany Oscarem jako Najlepszy Film Nieanglojęzyczny. W 1967 roku Menzel wyreżyserował Kapryśne lato. Otrzymał za niego nagrodę na MFF w Karlowych Warach. Następnie reżyser powrócił do Hrabala ekranizacją Skowronków na uwięzi. Został on ocenzurowany i nie zobaczył wtedy światła dziennego. Miał światową premierę dopiero w roku 1990 na MFF w Berlinie, gdzie zdobył Złotego Niedźwiedzia. Do reżyserii filmowej Menzel mógł powrócić dopiero w połowie lat 70. filmem Kto szuka złotego dna (1974). Później znów powrócił do ekranizacji utworów Hrabala – realizuje Postrzyżyny (1980, nagroda na MFF w Wenecji) i Święta przebiśniegu (1983). W roku 1986 został nominowany do Oskara za najlepszy obcojęzyczny film za Wsi moja sielska, anielska (1985), nakręcony na postawie scenariusza Zdeňka Svěráka. Ostatnim filmem wyreżyserowanym przez Menzla przed długą przerwą w twórczości, była europejska produkcja Życie i niezwykłe sprawy żołnierza Iwana Czonkina (1993, złoty medal przewodniczącego włoskiego senatu na MFF w Wenecji). Następnie reżyser na parę lat poświęca się pracy w teatrze. W Pradze najczęściej współpracował z Činoherním klubem, Teatrem Na zábradlí, Bez zábradlí i Teatrem na Vinohradach. Stale jest gościem ważnych scen europejskich. Jiří Menzel jest członkiem Czeskiej Akademii Filmowej i Telewizyjnej, Europejskiej Akademii Filmowej oraz Amerykańskiej Akademii – kapituły przyznającej nagrody Oscarów.
Filmografia
Filmy
Jako
aktor:
2009:
Operacja "Dunaj" jako
Oskar
2007:
Niedźwiadek
(Medvídek) jako Ojciec Romana
2006:
Krewni
(Rokonok)
2004:
Világszám! jako Dyrektor
teatru
2002:
Ucieczka do Budapesztu
(Útěk
do Budína) jako Hrabia 2002:
Potonulo groblje 2001:
Ab ins Paradies jako
Pfarrer
1999:
Wszyscy moi bliscy
(Všichni moji blízcí) jako Stein
1997:
Niedziele Franciszki
(Franciska vasárnapjai)
1996:
Truck stop
1995:
Zemsta należy do mnie
(Ma je pomsta) jako Dyrekor
1995:
Trop bruyante solitude,
Une jako Profesor
1995:
Jak si zasloužit
princeznu jako Malarz
1994:
Joint Venture jako
Adamec
1993:
Mała Apokalipsa
(Petite apocalypse, La) jako Stan
1992:
Wszystko co lubię
(Všetko čo mám rád) jako Vasek
1992:
Długa rozmowa z ptakiem
(Lange Gespräch mit dem Vogel, Das) jako reżyser
1991:
Szkoła podstawowa
(Obecná škola) jako Ginekolog
1990:
Zvlástní bytosti jako
Slovácek
1989:
Czuły barbarzyńca
(Něžný barbar) jako Lekarz
1986:
Uciekajmy, nadchodzi!
(Utekajme, už ide!) jako Weterynarz
1985:
Albert jako Oficer
1983:
Felhöjátek jako Dr Rác
György
1982:
Fandy, ó Fandy jako Ing.
Ruzicka
1982:
Serdeczne pozdrowienia z
Ziemi (Srdečný
pozdrav ze zeměkoule) jako Dr Jánský
1981:
Wampir z Feratu
(Upír z Feratu) jako Dr. Marek
1981:
Spluwy i pestki
(Buldoci a třešně) jako Císník
1981:
Szívzür jako Demeter
1981:
Povídka malostranská
1980:
Koportos
1979:
Minden szerdán
1978:
Cudowni mężczyźni z
korbką (Báječní
muži s klikou) jako Kolenaty
1978:
Frau gegenüber, Die jako
Mężczyzna w płaszczu
1977:
30 panen a Pythagoras
jako Ludolf
1977:
Modrá planeta jako Ing.
Pavlík
1976:
Gra o jabłko
(Hra o jablko) jako Dr Joseph John 1972:
Sechse kommen durch die
Welt jako Soldat
1970:
Nevesta
1969:
Skowronki na uwięzi
(Skřivánci na niti) jako Więzień (niewymieniony w czołówce)
1968:
Palacz zwłok
(Spalovač mrtvol) jako Dvořák
1968:
Kapryśne lato
(Rozmarné léto) jako Arnostek 1967:
Dita Saxova
(Dita Saxová) jako Herbert Lagus 1967:
Hotel pro cizince jako
Boy hotelowy
1967:
Prywatna burza
(Soukromá vichřice)
1966:
Pociągi pod specjalnym
nadzorem (Ostře
sledované vlaky) jako Dr Brabec (niewymieniony w czołówce)
1966:
Powrót syna
marnotrawnego
(Návrat ztraceného syna) jako Jirí
1966:
Nocne sam na sam
(Flám) jako Chuligan
1965:
Perły na dnie
(Perličky na dně) jako Rowerzysta (segment "Śmierć pana
Baltazara")
1964:
Odwaga na co dzień
(Každý den odvahu)
1964:
Gdyby tysiąc klarnetów
(Kdyby tisíc klarinetů) jako Szeregowy Sultze
1964:
Oskarżony
(Obžalovaný) jako młody adwokat
1964:
Gdzie twoje miejsce
(Místo v houfu)
Jako
reżyser:
2006:
Obsługiwałem
angielskiego króla
(Obsluhoval jsem anglického krále)
2002:
10 minut później:
Wiolonczela (Ten
Minutes Older: The Cello)
1994:
Život a neobyčejná
dobrodružství vojína Ivana Čonkina
1991:
Opera żebracza
(Žebrácká opera)
1990:
Audience
1989:
Koniec starych czasów
(Konec starých časů)
1986:
Schokoladenschnüffler,
Die
1985:
Prague
1985:
Wsi moja sielska,
anielska (Vesničko
má středisková)
1983:
Święto przebiśniegu
(Slavnosti sněženek)
1982:
Krasosmutnění
1981:
Tři v tom
1980:
Postrzyżyny
(Postřižiny)
1978:
Cudowni mężczyźni z
korbką (Báječní
muži s klikou)
1976:
Na skraju lasu
(Na samotě u lesa)
1974:
Kto szuka złotego dna
(Kdo hledá zlaté dno)
1974:
Proměny krajiny
1969:
Skowronki na uwięzi
(Skřivánci na niti)
1968:
Zbrodnia w nocnym klubie
(Zločin v šantánu)
1968:
Kapryśne lato
(Rozmarné léto)
1966:
Pociągi pod specjalnym
nadzorem (Ostře
sledované vlaky)
1965:
Perły na dnie
(Perličky na dně)
1965:
Koncert 65
1965:
Zbrodnia w żeńskiej
szkole (Zločin v
dívčí škole)
1962:
Zmarł nam pan Foerster
(Umřel nám pan Foerster)
1960:
Domy z panelů
Jako
scenarzysta:
2006:
Obsługiwałem
angielskiego króla
(Obsluhoval jsem anglického krále)
2002:
10 minut później:
Wiolonczela (Ten
Minutes Older: The Cello)
1991:
Opera żebracza
(Žebrácká opera)
1983:
Święto przebiśniegu
(Slavnosti sněženek)
1980:
Postrzyżyny
(Postřižiny)
1978:
Cudowni mężczyźni z
korbką (Báječní
muži s klikou)
1974:
Proměny krajiny
1974:
Kto szuka złotego dna
(Kdo hledá zlaté dno)
1969:
Skowronki na uwięzi
(Skřivánci na niti)
1968:
Kapryśne lato
(Rozmarné léto)
1968:
Zbrodnia w nocnym klubie
(Zločin v šantánu)
1966:
Pociągi pod specjalnym
nadzorem (Ostře
sledované vlaky)
1965:
Perły na dnie
(Perličky na dně)
1965:
Koncert 65
1962:
Zmarł nam pan Foerster
(Umřel nám pan Foerster)
we
własnej osobie:
2000:
Sametová kocovina (on
sam)
Seriale
Jako
aktor:
1996:
Draculův švagr
|
Věra Chytilová |
|
Miloš Forman |
||
Martin Frič |
||
Hugo Haas |
||
Juraj Herz |
||
Jan Hřebejk |
||
Jiří Menzel |
||
David Ondříček |
||
Jan Švankmajer |
||
Jiří Voskovec a Jan Werich |
||
Karel Zeman |
||
|
|
