Twórcy filmu czeskiego |
||
Hugo Haas
Znaczenie dla czeskiej kinematografii
Hugo Haas był jednym z ulubionych czeskich aktorów filmowych i
teatralnych. Sprawdził się również jako znakomity reżyser i
scenarzysta. Wcielając się w role kochanków, które w większości były
skomplikowane, dawał im męskiego uroku i komediowego usposobienia.
Haas zaczął swoją karierę jako aktor teatralny. Szybko wypracował
sobie opinię popularnego komika, człowieka obdarzonego delikatnym i
życzliwym humorem. Grywał w teatrze w Brnie, Ostrawie i w Pradze. Na
scenie w Vinohradach często był partnerem Anny Sedlákovej. Tam też
zagrał swoją pierwszą charakterystyczną rolę, która został
pozytywnie oceniona przez krytykę (dramat „Lužina v Borově” a
reżyseria „Zločinu s trestu“ -1929).W 1929 roku Haas dostał angaż w
Teatrze Narodowym. Na pierwszej scenie republiki grywał
najtrudniejsze role, a dzięki silnej konkurencji rozwinął swój
talent. Jego najważniejszą rolą teatralną był doktor Galen z „Bílá
nemoc“ K. Čapka. Natomiast pierwszą ważniejszą rolą filmową była
postać w „Mužích z offsidu“ (1931) Karla
Poláčka. Często grał rozkojarzonych zakochanych intelektualistów,
ale również wcielał się w postacie z dokładnie przeciwnego bieguna
społecznego świata. Grał zrzędliwego odludka („Ulička v ráji” 1936).
Rolę o podobnym charakterze ukształtował w nagraniu Miroslava Cikána
„Svět, kde se žebrá“. Wcielił się w postać właściciela kamienicy,
który na ulicach miasta udaje żebraka. Komediowych bohaterów grał w
filmach Martina Friča.
Na
końcu trzydziestych lat poświęcił się reżyserii i pisaniu
scenariuszy filmowych. Początkowo kręcił filmy w współpracy z innymi
reżyserami. Jego pierwszym samodzielnym filmem była ekranizacja
teatralnej sztuki E. Konráda „Kvočna” (1937). W tym samym roku
nakręcił również adaptację sztuki K. Czapla „Bílá nemoc“. Ostatni
film w Czechosłowacji wyreżyserował na podstawie własnego pomysłu
„Co se šeptá” (1938).
Po
wyjeździe z Czechosłowacji w 1939 roku zamieszkał w USA, gdzie dalej
zajmował się filmem. W amerykańskich produkcjach najczęściej grał
drugorzędne role obcokrajowców lub wcielał się w negatywne postacie.
Występował w filmie „Days of glory“ (reż. J. Tourneur), w którym
debiutował Gregory Peck. W latach piędziesiątych założył własną
wytwórnię. Niestety nie wiodło się mu ani artystycznie ani
finansowo. Jego tanie i niezbyt nowatorskie filmy przyniosły mu
wśród współczesnych amerykańskich krytyków filmowych przezwisko
„zagraniczny Ed Wood”.
Biografia
Hugo Haas urodził się 18 lutego 1901 roku w Brnie. Jego matka była
Rosjanką żydowskiego pochodzenia, co wpłynęło na późniejsze losy
aktora. Ojciec, Zikmund
Haas prowadził
sklep obuwniczy. Hugo Haas miał starszego brata Pavla.
Haas rozpoczął swoją przygodę z aktorstwem krótko po powstaniu
Pierwszej Republiki Czechosłowackiej. Studiował śpiew na
konserwatorium w Brnie, gdzie jednym z jego nauczycieli był Leoš
Janáček. Po skończeniu studiów grał w teatrach Brnie i Ostrawie. W
Pradze miał na krótko angaż w Teatrze „Komedie”, a w latach
1924-1929 był członkiem miejskiego teatru na Královskych
Vinohradech. W roku1930 Karel Hugo Hilar załatwił mu angaż w Teatrze
Narodowym. Teatralną rolą życia stał się dla niego doktor Galén
z „Bílé
nemoci“ K.Čapka. Jako filmowy aktor debiutował jeszcze w dobie
niemiej kinematografii (Jedenácté přikázaní-1923).
Pierwszą znaczącą filmową rolą Haasa była postać Karla Načeradce
w „Mužích v offsidu“
(1931).
Często był obsadzany do ról roztargnionych, zakochanych
intelektualistów np.: „Život je pes” (1933), „Mazlíček” (1934).
W
1939 roku z powodu swojego żydowskiego pochodzenia wypowiedziano mu
angaż w Teatrze Narodowym. Krótko po tym wyjechał ze swą małżonką z
republiki. Udał się najpierw do Francji, później do Hiszpanii, aż w
końcu osiadł w USA. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, tylko
raz na przyjechał do rodzinnego Brna. Pracował w USA, a później
także w Wiedniu (od 1961 r.), gdzie grał i reżyserował filmy dla
telewizji.
W 1962 roku ze względu na stan zdrowia zrezygnował z zawodu. Zmarł na astmę 1 grudnia 1968 roku w Wiedniu. Został pochowany na cmentarzu żydowskim w Brnie.
Filmografia
Na emigracji
1964 Pianola
1962 Paradise Alley
1960 "Bonanza"
1960 "Adventures in Paradise"
1959 Born to Be Loved
1956-57 "Telephone Time" (TV seriał)
1957 Lizzie
1957 Hit and Run
1956 Edge of Hell
1955 The Tender Trap
1953-54 "The Ford Television Theatre" (TV seriał)
1954 The Other Woman
1954 Bait
1953 Thy Neighbor's Wife
1953 One Girl's Confession
1952 Strange Fascination
1951 The Girl on the Bridge
1951 Pickup
1950 Vendetta
1950 King Solomon's Mines
1949 The Fighting Kentuckian
1949 "Your Show Time" (TV seriał)
1948 For the Love of Mary
1948 Casbah
1948 My Girl Tisa
1947 Merton of the Movies
1947 The Foxes of Harrow
1947 Northwest Outpost
1947 Fiesta
1947 The Private Affairs of Bel Ami
1947 Leben des Galilei
1946 Holiday in Mexico
1946 Two Smart People
1945 Dakota
1945 What Next, Corporal Hargrove?
1945 Jealousy
1945 A Bell for Adano
1945 Documents secrets
1944 The Princess and the Pirate
1944 Mrs. Parkington
1944 Strange Affair
1944 Summer Storm
1944 Days of Glory
1938 Co
se šeptá
1938 Svět, kde
se žebrá
1938 Andula
vyhrála
1937 Děvčata,
nedejte se!
1937 Bílá
nemoc
1936 Dobrodinec
chudých psů
1936 Ulička v
ráji
1936 Tři
muži ve sněhu
1936 Švadlenka
1936 Mravnost
nade vše
1936 Velbloud
uchem jehly
1935 Ať
žije nebožtík
1935 Jedenácté
přikázání
1934 Mazlíček
1934 Poslední
muž
1933 Dům
na předměstí
1933 Její
lékař
1933 Okénko
1933 Život
je pes
1932 Obrácení
Ferdyše Pištory
1932 Zapadlí
vlastenci
1932 Sestra
Angelika
1932 Madla z
cihelny
1931 Dobrý
voják Švejk
1931 Načeradec,
král kibiců
1931 Kariéra
Pavla Čamrdy
1931 Muži
v offsidu
1930 Když struny
lkají
1929 Z českých
mlýnů
1925 Josef
Kajetán Tyl
|
Věra Chytilová |
|
Miloš Forman |
||
Martin Frič |
||
Hugo Haas |
||
Juraj Herz |
||
Jan Hřebejk |
||
Jiří Menzel |
||
David Ondříček |
||
Jan Švankmajer |
||
Jiří Voskovec a Jan Werich |
||
Karel Zeman |
||
|